Tandslijtage door attritie komt veel voor bij volwassenen en beïnvloedt niet alleen de esthetiek van het gebit, maar ook de functionaliteit. In dit artikel ontdek je hoe tandslijtage door attritie wordt herkend én hersteld. Je leest over de effectieve behandeltechnieken, veelgestelde vragen rond deze slijtagevorm, en hoe je verdere schade voorkomt. Dentum Europe geeft deskundig inzicht in gebitsbescherming en werkt met tandartsen gespecialiseerd in functioneel herstel via moderne methoden zoals composietrestauraties, beetanalyse en Digital Smile Design.
Wat is attrition en hoe verschilt het van andere vormen van tandslijtage?
Attrition is tandoppervlakverlies door tand-op-tandcontact, typisch bij tandenknarsen of tandklemmen. Het is een vorm van mechanische slijtage, waarbij vooral de snijranden en kauwvlakken van tand of kies afslijten.
Wat zijn andere vormen van mechanische slijtage naast attritie?
Andere vormen zijn:
- Abrasie: veroorzaakt door externe objecten (bv. harde tandenborstel, nagelbijten).
- Abfractie: slijtage door buigkrachten bij verkeerde beetbelasting.
Wat zijn de chemische tegenhangers van attritie?
Chemische vormen omvatten:
- Erosie: verlies van tandmateriaal door zuren uit voeding of maaginhoud.
- Combinatieslijtage: attritie in combinatie met erosie/ambrasie versnelt slijtage.
Hoe herken je tandslijtage door attritie?
Tandslijtage door attritie herken je aan vlakke, afgevlakte of kortere tanden met verlies van glazuur op contactvlakken.
Wat zijn de typische klachten?
De klachten bij attritie zijn:
- Vergrote tandgevoeligheid (vooral bij koude of zoet).
- Functionele beperkingen bij kauwen.
- Esthetische achteruitgang (korter, geler gebit).
Welke gebieden van het gebit slijten het snelst?
Vooral:
- Voorste snijtanden (front).
- Hoektanden (geleidingsfunctie).
- Kauwkanten van kiezen bij langdurig tandenknarsen.
Hoe wordt attritie objectief gediagnosticeerd?
De diagnose van attritie gebeurt via:
| Onderzoekstype | Functie |
|---|---|
| Klinisch mondonderzoek | Visuele inspectie van glazuurverlies |
| Röntgenfoto’s | Opsporen interne schade |
| T-Scan | Digitale beetanalyse |
| 3D-scans | Nauwkeurige opmetingen en voortgang opvolgen |
| Beetregistratie | Analyseren van belasting en gebitspositie |
Hoe meet een tandarts functioneel tandverlies?
Tandverlies wordt gemeten via:
- Vergelijking met standaard glazuurniveaus.
- Lengte- en diktemetingen t.o.v. vorige scans.
- Dynamisch kaakvideo-onderzoek bij tandcontact.
Wat is het verschil tussen fysiologische en pathologische slijtage?
Fysiologische slijtage is ouderdomsgerelateerd en verloopt traag. Pathologische slijtage (zoals bij bruxisme) is sneller, onregelmatig en leidt vaak tot functionele klachten.
| Type slijtage | Oorzaak | Progressie | Behandeling nodig? |
|---|---|---|---|
| Fysiologisch | Leeftijd, kauwen | Traag | Vaak niet |
| Pathologisch | Bruxisme, zuren, stress | Snel | Ja, functioneel |
Welke herstelmogelijkheden worden toegepast bij attritie?
De behandeling is gericht op:
- Functioneel herstel van beet en kaakgeleiding.
- Esthetisch herstel van vorm, kleur en tandlengte.
- Preventie van verdere slijtage via beschermmaatregelen.
Welke materialen worden toegepast bij herstel?
De gebruikte materialen zijn:
- Composiet: tandkleurige vulling, direct aan te brengen.
- Porseleinen facings/kronen: bij zware slijtage.
- Glasionomeer: tijdelijk of bij gevoelige zones.
| Materiaal | Duurzaamheid | Indicatiegebruik |
|---|---|---|
| Composiet | 5–10 jaar | Matige slijtage |
| Porselein | 10–20 jaar | Esthetisch + functioneel |
| Glasionomeer | 2–5 jaar | Reversibele toepassingen |
Wat is het Dahl-principe?
Het Dahl-principe creëert gebitsruimte door bepaalde tanden tijdelijk contact te geven, waarna de rest zich aanpast. Dit principe maakt weefselbesparende behandeling mogelijk bij attritie.
Wat is het stappenplan van een attritie-herstelbehandeling bij Dentum?
Het behandelplan bij Dentum Europe omvat:
- Intake & Diagnose
- Digital Smile Design (DSD)
- Composiet- of kroonbehandeling
- Beetverhoging (indien nodig)
- Nazorg & splintvoorziening
Wat is de rol van Digital Smile Design?
Digital Smile Design analyseert de gebitsvorm, beetpositie en glimlachstructureel. Hierdoor kan een op maat herstelplan gemaakt worden met visuele preview.
Wanneer wordt beetverhoging toegepast?
Bij:
- Uitgebreide afslijting van kauwvlakken.
- Instortende beethoogte.
- Verminderd ondersteunde mondspieren.
Wat kost het herstel van tandslijtage door attritie?
De kostprijs is afhankelijk van de ernst, techniek en gebruikte materialen.
| Behandelingstype | Richtprijs per tand (BE/NL) |
|---|---|
| Composietherstel | €100 – €250 |
| Porseleinen kroon | €500 – €900 |
| Digital Smile Design plan | €200 – €400 |
| Nachtbeschermer (splint) | €250 – €500 |
Worden de kosten gedeeltelijk vergoed?
Soms tussenkomst via aanvullende verzekering. Basisverzekering vergoedt zelden electieve esthetiek of preventieve splints.
Wat is de invloed van tandenknarsen op tandslijtage?
Tandenknarsen leidt tot:
- Versneld verlies van glazuur (attritie).
- Verkorting van tanden.
- Botremodellering bij kaakgewrichten.
Hoe weet je of je knarst?
Signalering via:
- Nachtelijke kaakpijn.
- Scheurtjes of barsten in tanden.
- diagnoses via bitjes met sensoren, T-scans of 3D-beetanalyses.
Hoe werkt een splint tegen knarsen?
Een op maat gemaakte splint beschermt tanden door tand-op-tandcontact af te blokken. Dit vermindert slijtage en spieractiviteit in kaak.
Hoe voorkom je verdere slijtage na herstel?
Preventie vereist gedragsverandering, gewoontetherapie en professionele nazorg.
Wat helpt tegen mechanische herinslijtage?
- Nachtbeschermer dragen.
- Geen nagelbijten, penkauwen of harde voeding bijten.
- Correcte poetsmethode met zachte tandenborstel.
Wat helpt tegen chemische erosie?
- Zure dranken beperken.
- Geen tanden poetsen net na zuurintake.
- Maagzuur behandelen bij reflux (medisch).
Hoe lang gaat een attritieherstel mee?
De levensduur is afhankelijk van materiaal, onderhoud en gedrag.
| Maatregel | Verwachte Duur |
|---|---|
| Composiet zonder splint | 5–8 jaar |
| Composiet met splint | 8–12 jaar |
| Porselein met onderhoud | 15–20 jaar |
Wat is inbegrepen in nabehandeling?
- Periodieke controle van slijtage.
- Bijvullen of reviseren van composiet indien nodig.
- Splint-check up.
Wat gebeurt er als je attritie niet laat behandelen?
Onbehandelde attritie veroorzaakt:
- Verlies van occlusale hoogte.
- Beschadiging van kauwgewrichten.
- Esthetische degradatie.
- Onherstelbaar verlies van tandmateriaal.
Wat zijn de alternatieven voor restauraties bij matige slijtage?
Bij beperkte schade:
- Permanente fluoridebehandelingen.
- Microabrasie + sealing ter bescherming.
- Versterkende glazuurcoating (bij gevoelige zones).
Besluit
Attritie is een progressieve vorm van gebitsslijtage die zonder behandeling leidt tot structurele schade en functieverlies. Herstel via Dental Smile Design, composiet of kroonwerk is mogelijk en doeltreffend, zeker bij gespecialiseerde centra zoals Dentum Europe. Resultaten kunnen langdurig blijven mits preventie en onderhoud. Vroege herkenning vergroot de kans op minimaal invasieve oplossingen en behoud van natuurlijke tanden. Wil je weten hoe ernstig jouw tandslijtage is en of een herstellende behandeling zinvol is? Laat je gebit analyseren met een gratis intake bij een tandarts gespecialiseerd in gebitsherstel.